Wanneer je in de overgang komt, gebeurt er van alles in je lichaam. Je hormonen moeten op zoek naar een nieuwe balans en dit kan ervoor zorgen dat je zelf ook even het evenwicht verliest. De klachten die je kunt ervaren in de overgang lijken op die van een burn-out. Deze twee worden dan ook regelmatig met elkaar verward. Met als gevolg: een behandeling die niet helemaal past bij je klachten. Jeanette Van Pouderoyen werkt samen met specialistennet en is Psychosociaal therapeut & Geboorte trauma therapeut voor vrouwen met klachten rondom geboorte en overgang. In dit artikel vertelt ze alles wat je moet weten over dit onderwerp.
Waarom de overgang kan voelen als een tweede pubertijd
De termen overgang en menopauze worden door elkaar gebruikt en met elkaar verward, maar ze betekenen niet hetzelfde. De menopauze is één specifiek moment, namelijk het moment waarop de vrouw haar laatste menstruatie heeft. Ben je na je laatste menstruatie twaalf maanden niet meer ongesteld geworden? Dan weet je dat je je menopauze hebt gehad. De overgang daarentegen beschrijft de hele periode waarin een vrouw van een vruchtbare naar een onvruchtbare fase gaat. De overgang begint eerder dan vaak wordt gedacht. 'Bij sommige vrouwen kan het halverwege de veertig al beginnen,’ vertelt Jeanette.
Tijdens de overgang maken je eierstokken steeds minder oestrogeen en progesteron aan. Dit zorgt voor hormoonschommelingen ‘Het wordt ook wel een omgekeerde puberteit genoemd want je gaat van een stabiele hormoon fase naar een nieuwe fase, dit proces verloopt met schommelingen en kan zowel fysiek als emotioneel een grote impact hebben', aldus Jeanette.
Deze emotionele en fysieke klachten kun je ervaren in de overgang
Nope, de overgang begint niet altijd met opvliegers. 'Voordat de opvliegers zich aandienen kan de overgang allang aan de gang zijn. Vaak begint het met vage klachten.’ Voorbeelden van deze klachten zijn: veranderingen in de cyclus, slecht slapen, hartkloppingen, hoofdpijn en spier of gewrichtsklachten.
Ook op emotioneel gebied kan de overgang invloed hebben. Jeanette: ’Vrouwen voelen zich labieler, kunnen minder goed tegen stress, zijn sneller geïrriteerd, huilen vaker, hebben angst, paniek en soms last van depressieve gevoelens. Hierdoor vragen ze zich af: wat is er met mij aan de hand?'
De overgang of een burn-out?
Deze klachten van de overgang lijken heel erg op de klachten van een burn-out. Hierdoor krijgen vrouwen met overgangsklachten regelmatig het etiket burn-out. Jeannette vertelt hoe ze dit terugzag bij een van de vrouwen die ze hielp met overgangsklachten.'Bij de huisarts werd haar verteld dat, vanwege haar leeftijd en het feit dat ze nog menstrueerde, de overgang niet de oorzaak kon zijn van haar klachten.’
Zowel in de overgang als bij een burn-out heb je minder draagkracht. Hoe minder draagkracht je hebt, hoe minder goed je kan omgaan met stress en tegenslagen. Ook als het gaat om de behandeling van een burn-out of iemand met overgangsklachten is er overlap. Goed voor jezelf zorgen, je grenzen aangeven en stress vermijden wordt in beide gevallen aangeraden. Toch is het belangrijk om het verschil te zien tussen overgangsklachten en een burn-out.
Dit is het verschil tussen een burn-out en de overgang
Het verschil zit hem in de oorzaak. De oorzaak van een burn-out is langdurige stress en spanning, terwijl overgangsklachten veroorzaakt worden door hormonen. 'Wanneer de oorzaak de overgang is hebben de klachten te maken met iets lichamelijks, namelijk hormoonschommelingen. Je zou dan iets kunnen doen met voedingssupplementen of bij ernstige klachten hormoontherapie.’
Wat is er toch met mij aan de hand?
Er is onvoldoende kennis over de overgang en welke klachten hierbij kunnen horen. Uit onderzoek van Essity blijkt dat 46 procent van de vrouwen niet weet welk effect de overgang kan hebben op hun lichaam. 21 procent van de vrouwen weet zelfs helemaal niet wat de overgang betekent.
Het taboe dat heerst rondom de overgang speelt hierin een rol. Jeanette: ´De overgang is niet hot in Nederland. Dat heeft te maken met onze cultuur. In niet-westerse landen is dat taboe er niet, daar wordt een vrouw in de overgang gezien als wijs. Hier moet je er mooi en jong uit blijven zien. Zit je in de overgang? Dan ben je oud.’
De overgang is hot & happening
Om zoveel mogelijk kennis te verspreiden over de overgang en wat dit kan doen met hoe je je voelt, zouden we klachten juist bespreekbaar moeten maken. Het taboe dat heerst rondom de overgang? Doorbreken a.u.b.
Heb je veel last van overgangsklachten? Houd vol en bekijk het van de zonnige kant. 'Zie de overgang als een transformatieproces waarbij je in jezelf keert en leert voor jezelf te kiezen. De instabiele fase gaat weer over. Daarna komen vrouwen er vaak stabieler en gelukkiger uit dan ooit tevoren.’ Bye taboe, de overgang is happening, maar jij bent nog steeds hot!
